صنعت آسانسور ایران

صنعت آسانسور ایران نسبت به دیگر صنایع، صنعت نسبتا جوانی است. تاریخچه آن شاید به حدود هشتاد و چند سال قبل باز گردد، البته اگر گفته های بدون مدرک در مورد نصب آسانسور در کاخ گلستان توسط ناصرالدین شاه را نادیده بگیریم، اولین آسانسور ایران در پالایشگاه نفت آبادان،در اواخر حکومت احمد شاه توسط انگلیسی ها نصب گردید،اما آنچه مسلم و قابل بررسی است، اولین آسانسورها در اطراف میدان امام خمینی یا همان میدان توپخانه یا سپه سابق نصب شده، مثل باشگاه افسران، ستاد ارتش، کتابخانه ملی، که البته این آسانسورها اکثرا توسط کارشناسان خارجی با همکاری و کمک نسل اولی های این صنعت نصب و راه اندازی شده است.

 متاسفانه به دلیل عدم وجود آمار و اطلاعات معتبر و اینکه وقایع و اتفاقاتی که از ابتدا در این صنعت نوپا رخ داده، به صورت مدون در جایی ثبت نشده است و اطلاعات دقیقی در دسترس نمی باشد.

آن مقداری هم که هست بیشتر به صورت پراکنده بوده و یا در حافظه قدیمی های این صنعت در حال فراموشی می باشد، لذا می توان با بررسی آثار بجا مانده، جمع آوری مطالب پراکنده، مرور زندگی و سوابق قدیمی ها و آنانی که دیگر در جمع ما نیستند و پا به سن گذاشته های این صنعت، که هنوز در قید حیات می باشند، این اسناد و خاطرات با ارزش را گردآوری نمود. به این طریق حداقل از بزرگان و قدیمی های این صنعت یادی کرد و اطلاعات و خاطره های فراموش شده و با ارزش آنان را از غبار ایام پاک کرده وکلاسه نمود و به مشتاقان و علاقمندان ارائه کرد.

آسانسور:
دستگاهی‌ است‌ دائمی‌ که‌ برای‌ جابجایی‌ اشخاص‌ یا کالا، بین‌ طبقات‌ ساختمان‌ بوده‌ و در طبقات‌ مشخصی‌ عمل‌ می‌نماید. دارای‌ کابینی‌ است‌ که‌ ساختار، ابعاد و تجهیزات‌ آن‌ به‌ اشخاص‌ بسهولت‌ اجازه‌ استفاده‌ می‌دهد ومیان‌ ریلهای‌ منصوبه‌ عمودی‌ با حداکثر انحراف‌15 درجه‌ حرکت‌ می‌کند.
آسانسوربا رانش‌ مثبت‌ (وینچی‌):

نوعی‌ آسانسور است‌ که‌ با زنجیر یاطناب‌ فولادی‌ آویزان‌ شده‌ و نیروی‌ رانش‌ بطریقی‌ بغیر از اصطکاک‌ به‌ آن‌ وارد می‌ شود.
آسانسور با سیستم‌ محرکه‌ کششی‌:
آسانسوری‌ است‌ که‌ بواسطه‌ اصطکاک‌ بین‌ فلکه‌ رانش‌و طنابهای‌ فولادی‌ حرکت‌ می‌کند
سیستم محرکه آسانسور کششی:

• o        موتور الکتریکی
• o        گیربکس
• o        ترمز
• o        فلکه کششی
• o        شاسی ماشین-کوپلینگها،محورها،یاتاقانه ا

آسانسور با سیستم محرکه هیدرولیک:
آسانسوری است که با استفاده از نیروی هیدرولیکی پاور یونیت حرکت می کند.
اجزاء آسانسورهای هیدرولیک

•جک
•پاور یونیت
•لوله،شیلنگ،اتصالات
•کابین،در،سیستم کنترلی،شاسی.

آسانسور
  
با کمی تامل به تاریخ صنعت و تغییر و تحولات به وجود آمده در علم بشری در طی این سالها و پس از انقلاب صنعتی می بینیم که بشر همواره از علم به عنوان یک فاکتور بسیار مهم در جهت پاسخگویی به بسیاری از مجهولات دنیای اطراف خود بکار می برد. و همچنین از علم خود در جهت ایجاد راحتی و انجام سریع‌تر امور و در نهایت سرعت بخشیدن به زندگی انسان بهره برده و می برد و در این میان یکی از آن ابزاری که در سایه تلاش علمی بشر در خدمت انسان به کمک تعلق بشر در آمده صنعت ساخت و طراحی و نصب آسانسور است که نقش بسزائی در بسیاری از امور زندگی و کمک به انسان دارد. مانند حمل بارهای سنگین و حمل بارهای بیمارستانی و حمل مسافرین در ساختمان بالای 5 طبقه به ویژه آسمان خراش و برج ها و حمل مصالح و بسیاری از کارهایی که در صورت نبودن آن انسانمی بایستی رنج محنت بسیار متحمل می شد برای انجام آن.

در پایان سعی  شده با جمع آوری برخی از اطلاعات مفید در رابطه با اجزاء و ساختمان آسانسور و مراحل نصب و مراکز فروض قطعات و قیمتهای آنها و بررسی خصوصیات مکانی کارگاه آسانسور بتوان قدمی هر چند ناچیز در جهت اطلاع رسانی به افراد مشتاق این صنعت پویا به ویژه قشر دانشجو برداشته شود.

تعریف آسانسور: آسانسور وسیله ای دائمی برای بالا بردن بین و سطح توقف یا بیشتر است. این وسیله شامل کابین برای حمل مسافرین و یا بار است که حداقل قسمتی از آن در داخل ریلهای راهنمای صلب که به صورت عمودی با مورب با زاویه کمتر از  درجه نسبت به محور قائم نصب شده حرکت می کند.

طبقه بندی آسانسورها بر اساس نوع رانش:

1-آسانسور برقی

2-آسانسور هیدرولیکی

3-آسانسور پنوماتیکی

ویژگی های آسانسور هیدرولیک:

آسانسور های هیدرولیک در ظرفیت های مختلف با طول مسیر حرکت کم به کار گرفته می شوند و معمولاً در ظرفیت های بالا نسبت به انواع کششی مقرون به صرفه تر می باشند، حرکت نرم و روان و قابلیت تنظیم سرعت، دقت توقف در تراز طبقه، شروع و خاتمه حرکت بدون شوک از مزایای این نوع آسانسورها می باشد. عدم نیاز به پیش بینی موتورخانه در بالای چاه و امکان قرار دادن آن در فضای دورتری از چاه نیز از مزیتهای این نوع می‌باشد.

سیستم محرکه آسانسورهای هیدرولیک می تواند از نوع مستقیم یا غیرمستقیم باشد. در نوع مستقیم جک مستقیماً به یوک کابین متصل می گردد و در نوع غیرمستقیم از طریق حرکت سیم بکسل متصل به یوک کابین موجب جابجایی آن می شود در صورتیکه سیستم از نوع مستقیم باشد جک باید دارای شیر اطمینان مخصوص باشد در صورتیکه از نوع غیرمستقیم باشد کابین باید مجهز به سیستم ترمز اضطراری (پاراشوت)و کاورنر باشد.

در صورتیکه بیش از یک جک برای جابجایی کابین بکار رود باید بنحوی به همدیگر مرتبط شوند که فشار روغن آنها همواره یکسان باشد.

در صورتیکه آسانسور هیدرولیک از نوعی باشد که نیاز به حفر چاه جهت استقرار جک باشد باید پیش بینی لازم جهت حفر این چاه به عمل آید.

چاه جک (در صورت وجود)باید نسبت به نفوذ آب مقاوم شده و با دقت شاقولی 25 میلی متر در ارتفاع 3 متر اجرا گردد.

ابعاد و نحوه اجرای چاه جک و یا سازه های مختلف اطراف چاه آسانسور (متناسب با نوع جک و سیستم حرکت کابین)باید از شرکتهای معتبر آسانسور اخذ شود.

سایر الزامان مانند محاسبه تعداد، ظرفیت، جابجایی که برای آسانسورهای کششی مقرر شده، برای آسانسورهای هیدرولیک نیز لازم الاجرا می باشد.

آسانسور برقی ممکن است دارای:

الف: رانش کششی (Traction Drive): که سیم بکسل را بعلت اصطکاک با شیارهای قلکه کششی که متصل به گیربکس است به حرکت در می آید.

ب: رانش مثبت: که آسانسور توسط زنجیر یا سیم بکسل بعلل دیگری غیر از اصطکاک بحرکت در می آید.

پ: رانس با موتور مغناطیسی خطی (LSM): که نیروی محرک به توسط کویلهائی که بطور خطی آرایش داده شده اند بطور مستقیم یا غیرمستقیم به کابین یا ورزنه تعادل اعمال شود.

قطعات اصلی آسانسورهای الکتریکی عبارتند از:

الف)وسایل تعلیق کاری کابین وزنه تعادل که می تواند سیم بکسل فولادی و یا زنجیر باشد.

ب)وسیله رانش که محرک آسانسور است و شامل:

-   موتور الکتریکی

-   گیربکس

-    ترمز

-    فلکه کششی و یا دنده زنجیر

-          شاسی ماشین - کوپلینگها، محورها، یاتاقانها

پ)کابین که مسافرین و یا بار را حمل می کند، شامل یوک، که چهار چوبی فلزی است و کابین از طریق آن به سیستم تعلیق متصل می شود، کف کابین که بار را نگهداری می کند و بدنه کابین به کف متصل است.

قطعات دیگرعبارتند از:

-          سیستم تعلیق

-          راهنماها که باعث هدایت کابین در مسیر حرکت خود می شود.

-          سیستم ایمنی

-          درب کابین و محرک درب

ت)وزنه تعادل که برای جبران وزن کابین و قسمتی از ظرفیت بکار می رود.

ث)چاه آسانسور (Hoist Way)

این فضا قسمتی یا تماماً پوشیده است و از کف چاله تا سقف (کف موتورخانه)ادامه دارد در این فضا کابین و وزنه تعادل حرکت می کنند و شامل ریلهای راهنما برای کابین و وزنه تعادل و درهای طبقات و ضربه گیر در کف چاه می باشد.

ج)سیستم ایمنی

یک وسیله مکانیکی است که در صورت بروز هر گونه خرابی، یا شل شدن سیم بکسل (زنجیر تعلیق)وسیله توقف و نگاهداشتن کابین و یا وزنه تعادل در روی ریل راهنما می باشد و اگر سرعت کابین در جهت پائین رفتن از مقدار مشخص شده ای تجاوز کند این مکانیز عمل می نماید، عملکرد این مکانیزم توسط گاورنر که معمولاً در موتورخانه است شروع می شود.

ج)ضربه گیرها

کابین یا وزنه از حدود تعیین شده در چاهک گذشته و امکان برخورد با کف چاهک پیش می آید این وسیله از برخورد خشن جلوگیری می نماید. ضربه گیر ممکن است از جنس پلی اورتان، فنر یا نوع روغنی انتخاب شود که بستگی به سرعت اسمی داشته و طوری طراحی می شود تا انرژی جنبشی کابین یا وزنه تعادل را جذب کرده (نوع فنری)و یا مستهلک نماید.

ح)تجهیزات الکتریکی

که شامل امکانات ایمنی و روشنایی نیز می گردد.

خ)سیستم کنترلی

یک نمونه از تجهیزات یک آسانسور برقی (رانش کششی)در شکل 1-1 نشان داده می شود.

روشهای تعلیق و مکانیزم تعادل:

کابین و وزنه های تعادل توسط سیم بکسلهای فولادی، زنجیرها و یا زنجیرهای ارتباط موازی (نوع گال)معلق نگاهداشته می شوند، در حال حاضر چون آسانسورهای زنجیری نه چندان متداول نیستند، در این فصل نوع سیم بکسل فولادی مورد بررسی قرار می گیرد.

سیم بکسلهای آسانسور به بالای یوک کابین متصل می شوند و یا در سیتم سیم بکسل غیر از یک به یک از چندین فلکه هرزگردکه بر روی یوک نصب شده است عبور می کنند، تعلیق هر سیم بکسل باید مستقل باشد، حداقل تعداد سیم بکسلهای تعلیق در آمریکا برای آسانسورهای کششی سه عدد و برای آسانسورهای با رانش مثبت دو عدد باید باشد، در حالیکه در انگلستان حداقل تعداد برای هر دو نوع دو عدد می باشد.

یک وسیله اتوماتیک برای تنظیم کشش سیم بکسل تعلیق باید حداقل در یکی از دو انتها وجود داشته باشد. این وسیله با مکانیزم متعادل ساز فشردگی بطور جداگانه معرفی می شود،‌ چنین وسیله ای شامل یک سوکت گوه ای است که همراه یک فنر مارپیچ فولادی، ضربه گیر لاستیکی، و در ایران به «کابل شو» معروف است. در حالیکه رابطه نیروی محوری به فشردگی در فنر مارپیچ خطی است، محدوده نیروهای عملی در ضربه گیرهای لاستیکی نیز تقریباً خطی است (تا بیشترین فشردگی مجاز)، ولی شیب منحنی برای نیروهای بیشتر زیادتر می گردد.

انواع اصلی سیم بکسل که در کشور انگلستان استفاده می شود:

الف: رشته گرد با گام یکسان (9/9/1)19× 6

ب: رشته گرد با گام یکسان(12/6+6F/1)×6

ج: رشته گرد با گام یکسان(9/9/1)19×8

مثلاً (9/9/1)19×6 یعنی به معنای شش رشته، 19 عدد تک سیم در هر رشته و 9 تک سیم در لایه خارجی و 9 تک سیم در لایه داخلی و یک تک سیم در وسط (شاه سیم)رشته می باشد.

2ـ6 عمر، نگهداری و تعویض سیم بگسلهای آسانسور
عملکرد مطلوب سیم بگسلهای آسانسور و عمر آنها بستگی به چندین عامل دارد:

1)فلکه کششی و یا پولی سیم بگسل

الف)قطر دایره گام پولی سیم بگسل
ب)تعداد دفعات و جهت خمش های سیم بگسل

پ)شکل شیار پولی

ت)جنس پولی و خواص فیزیکی آن

در صورتیکه پولی سیم بگسل بیش از یک شیار داشته باشد باید عوامل دیگری را نیز بررسی کرد.

ث)دقت ماشینکاری شیارها بخصوص قطر گام آنها

ج)یکنواخت بودن جنس پولی در منطقه شیارها

2)سیم بگسل آسانسور

الف)ساختار سیم بگسل
ب)جنس سیم ها و خواص فیزیکی آنها

3)ارتفاع مسیر(بالا روی کابین)

4)کشش سیم بگسل، بستگی به زاویه بین محور طولی سیم بگسل و صفحه شعاعی شیار دارد.

5)میزان بار

الف)مقدار مطلق نیروهای کششی درسیم بگسل های آسانسور
ب)اختلاف بین نیروهای کششی در طرف سفت و شل پولی سیم بگسل

پ)اختلاف بین نیروهای کششی در هر سیم بگسل آسانسور(در یک نقطه مشخص)

6)پارامترهای تکنیکی موتور گیربکس و دیگر قطعات آسانسور

الف)میزان شتاب و کاهش سرعت کابین
ب)قابلیت کشش پولی سیم بگسل

پ)سرعت سیم بگسلهای آسانسور

ت)ارتعاش سیم بگسلهای آسانسور

7)روغنکاری سیم بگسلهای آسانسور

8)انبار کردن، نگهداری و نصب سیم بگسلهای آسانسور

9)محیط عملکرد و نگهداری

عوامل موثر در نوع سیال روغنکاری:

1ـ اندازه و ساختار سیم بگسل
2ـ نوع وسائلی که سیم بگسل بر روی آنها کار می کند.

3ـ شرایط محیط کاری

موتور و گیربکس بالابر:

4ـ1ـ1 کلیات
موتور و کاهنده های بدون چرخ دنده معمولاً برای سرعت های بیشتر از 2.5m/s استفاده می شوند در حالیکه برای سرعت های کمتر، از گیربکس های دارای چرخ دنده استفاده می شود. قبلاً از گیربکس با چرخ دنده های ساده استفاده می شد ولی با پیشرفت روش های طراحی و تولید، چرخ دنده های حلزونی یک استاندارد قابل قبول مورد استفاده در گیربکس آسانسورها شد. اخیراً سازندگان با سابقه آسانسور مانند آسانسور اوتیس و میتسوبیشی الکتریک، موتورگیربکس هائی برای سرعت تا 5 m/s با استفاده از چرخ دنده های مارپیچ با راندمان بالا و با دو مرحله کاهش ساخته شده اند. موتور گیربکس شامل موتور سه فاز A.C و تغییر سرعت از طریق تغییر فرکانس صورت می گیرد. درهر حال چرخ دنده های مارپیچ برای سرعت های بیشتر از 2.5m/s مصرف می شوند و برای سرعت های پایین تر ازهمان چرخ دنده های حلزونی استفاده می شود.

چرخ دنده های حلزونی گاهی اوقات هراه با تسمه و یا با یک جفت چرخ دنده ساده اضافه استفاده می شود(آسانسور های کاربرد سنگین)موتور گیربکس با محرک غیر مستقیم که از تسمه 7 و یا تسمه دندانه دار استفاده می شود باید حداقل 3 تسمه موازی بصورت یک مجموعه داشته باشد حداقل ضریب اطمینان برای مقاومت در مقابل پاره شدن تسمه 10 می باشد چون بجز چرخ دنده حلزونی انواع دیگر چرخ دنده بندرت استفاده می شود نوع حلزونی را در این فصل بررسی می کنیم.

استفاده از کاهنده های حلزونی دارای مزایای زیر است:

الف)با نسبت کاهش سرعت و قدرت منتقل شده نسبت به انواع دیگر جعبه دنده ها دارای ابعاد کوچکتر و فشرده تر می باشد.

ب)قطعات متحرک کمتری نسبت به جعبه دنده های دیگر دارد که در نتیجه باعث تعمیر و نگهداری آسانتری می شود.

پ)عمل لغزش در چرخ دنده های حلزونی باعث عملکرد بدون صدای آنها است.

ت)دارای مقاومت بالا در مقابل ضربه می باشد.

برخی از انواع موتور و گیربکس:

1ـ موتور وگیربکسtitan 2 ساخت شرکت (titan macin corpUSA)

2ـ موتور و گیربکس بالابر نوع MR14 (شرکت Kone)

3ـ موتور و گیربکس بالابر نوع MR26 (شرکت KONE)

4ـ موتور و گیربکسMB94 (Alberto sassi)

5ـ موتور و گیربکس (Elecome)

6ـ موتور و گیربکس و چرخ حلزون (شرکت بالابر اوتیس)

7ـ موتور و گیربکس(شرکت Shinler)

ترمزها
5-1 انواع ترمزها

در صورت قطع برق یا قطع برق سیستم کنترل، سیستم ترمز آسانسور باید به طور اتوماتیک عمل کند، لذا، از ترمزهای اصطکاکی الکترومغناطیسی استفاده می شود. اگر کابین با 125% بار نامی خود در سرعت های معمول خود حرکت کند، ترمزها باید قادر به توقف کامل سیستم باشند و بلافاصله سیستم را در حالت ساکن نگهدارند. شتاب منفی این حالت نباید بیشتر از آنچه در اثر عملکرد سیستم مکانیزم ایمنی بالابر و یا توقف کابین در اثر برخورد با ضربه گیرها بوجود می آید باشد. ترمز معمولاً در روی محور سرعت زیاد نصب می شود(محور ترمز)زیرا در روی این محور گشتاور لازم برای ترمز نسبتاً کم است، البته مشروط بر اینکه دور توسط وسائل مکانیکی مستقیم به محور چرخ رانش(سیلندر دنده زنجیر)متصل شده باشد. با ماشین هائی که بطریق غیر مستقیم متصل هستند و از تسمه با مقطع7 و تسمه های دندانه دار و یا زنجیر استفاده می کنند. ترمز باید در روی محور چرخ رانش باشد تا اگر تسمه و یا زنجیر عمل نکرد ترمز عمل کرده باشد.

ترمز باید توسط فنرهای فشاری و یا نیروی وزن عمل کند. ترمز توسط الکترومغناطیس و یا الکتروهیدرولیک باید باز شود. اگر جریان برق قطع شود باید حداقل دو وسیله مستقل الکتریکی کنترل کننده داشته باشد. در صورت قطع جریان برق، ترمز باید بلافاصله عمل نماید. هنگامیکه موتور گیربکس با یک وسیله دستی اضطراری مجهز باشد ترمز باید طوری طراحی شده باشد که توسط دست بتوان آن را باز کرد وبا فشار دائمی توسط نفر این ترمز باز بماند.

معمول ترین نوع ترمز آسانسور نوع الکترومغناطیس است که کفشک های ترمز با یک لایه مجهز شده توسط فنر فشرده می شود و دارای مغناطیس نیز می باشد. باز شدن ترمز توسط جریان برق در سولونوئید اتفاق می افتد و اگر جریان قطع شود کفشک ترمز دوباره سیلندر را بعلت فشار فنر در بر می گیرند و کوپل ترمز را اعمال می کنند.

ترمزهای آسانسور معمولاً از نوع گیرش خارجی است، که از دو کفشک تشکیل شده ولی بندرت از نوع باز شونده داخل در ماشین های بدون چرخ دنده با ابعاد بزرگ نیز استفاده می شود. ترمز از نوع تسمه ای در رابطه با آسانسورها مجاز نیست و نوع ترمز دیسکی نیز کمیاب می باشد.

کفشکهای ترمز ممکن است از نوع ثابت در روی بازوهای عمل کننده و یا لولا شده با حالت خود تنظیم باشد. ترمزهای با طراحی نوع اول ساده هستند، ولی تنظیم دقیق و بازدید مرتب نیاز دارند تا مطمئن شویم که فشار در منطقه تماس بین کفشک و سیلندر بطور یکنواخت وجود دارد تا از سایش غیر یکنواخت در روی پوشش ترمز جلوگیری شود. برای ترمز با طراحی نوع دوم این مسئله ساده تر است ولی ساختمان آن پیچیده تر می باشد. وسائل فنر اصطکاک باید در روی کفشک ها باشد از تماس ناخواسته در ته ترمز با سیلندر جلوگیری گردد. مگنت را می توان در روی یک بازو نصب کرد تا نیروی افقی برای باز کردن ترمز اعمال کند یا در وضعیت عمودی نصب شود و از طریق بازوها بر روی مکانیزم اعمال نیرو کند.

کفشک ها با پوششی از مواد با ضریب اصطکاک بالا تشکیل شده که باید به خوبی بر روی کفشک قرار گرفته باشد معمولاً از طریق پرچ هائی که به داخل رفته باشد و از مس یا برنز باشد وصل می شود. این پوشش از جنس آزبست نباید باشد.

ابعاد باید به اندازه کافی باشد که باعث کاهش فشار مخصوص و کمتر شدن سایش شود. هرچند که ضریب اصطکاک پوشش ترمز اگر زیاد باشد خوب است ولی زیاد از حد بودن آن باعث می شود که توقف نهائی همراه با تکان شدید باشد، این پدیده را می توان با استفاده از فلز روی(zn)در پوشش روی کفشک های ترمز از بین برد زیرا روی به عنوان یک روغنکاری کننده خشک دائمی عمل می کند و باعث کم شدن کشیدگی ترمز می شود. پین های اتصال پوشش برنزی برای کفشک های کوچک استفاده می شود و گریس کاری می شود تا برای روغنکاری دراز مدت آماده باشد درحالیکه این پین ها از جنس فولادی در یاتاقانهای برنزی برای انواع بزرگتر می باشد.

وزنه تعادل
وزنه تعادل درآسانسورهای کششی و زنجیری برای تعادل جرم کابین و در صدی از وزن بار یا مسافر بکار می رود. این درصد معمولاً بین 45 تا 50 می باشد. اگر آسانسور برای ساختمان با ارتفاع زیاد باشد برای بالانس ایده ال باید جرم کابل فرمان (نه)را نیز در معادله بحساب آورد.

هدایت کابین و وزنه تعادل
7-1 شکل – جنس و اتصال ریلهای راهنما

دیواره کوب ریلهای راهنما

استفاده از ریل راهنما بعلل زیر است:

19 برای هدایت کابین و وزنه تعادل در حرکت عمودی و حداقل کرد حرکات افقی.

2)جلوگیری از نوسانات کابین بعلت نیروهای خارج از مرکز

3)توقف و نگهداشتن کابین در هنگام عملکرد مکانیزم ایمنی

کابین و وزنه تعادل در حرکت خود باید توسط حداقل دو ریل راهنمای فولادی صلب هدایت شوند- این دو از فولاد ساختمانی دارای تنش کششی بیشتر از 370 N/mm2 و کمتر از 520 N/mm2 ساخته شده اند.

سیستم ترمز ایمنی(سیستم پاراشوت):

سیستم مکانیکی که ترجیحاً در قسمت زیرین یا بالای چهارچوب(یوک)کابین یا وزنه تعادل(در صورت لزوم)قرار می گیرد و در مواقع اضطراری با افزایش غیر عادی سرعت، فعال شده و سبب توقف کابین یا وزنه تعادل بوسیله قفل شدن کابین با وزنه تعادل به ریلها می شود. ترمزهای ایمنی به سه دسته تقسیم می شوند: آنی یا لحظه ای برای سرعتهای تا 63/0 متر بر ثانیه – آنی با ضربه گیر برای سرعتهای تا 1 متر بر ثانیه و تدریجی برای سرعتهای بیشتر یا مساوی 1 متر بر ثانیه.

انواع گاورنر: 1ـ گاورنر گریز از مرکز نوع محور افقی (شرکت اوتیس)

2ـ گاورنر نوع پاندولی

8 ـ 3 سیستم ایمنی آنی(لحظه ای)

سیستم ایمنی آنی بر سه نوع است:

1)     سیستم های ایمنی نوع گوه ای لحظه ای(wedge type)که درسالهای گذشته خیلی طرفدار داشتند.

ولی اخیراً نوع بادامکی(خارج از مرکز (Eccentric cam)جایگزین آن شده است. در هر حال، اصول کارکرد با سیستم ایمنی قابل انعطاف ریل گیر تامین شده است. (شکل 8-9 ملاحظه شود)

فک های گوه ای شکل در داخل یک قطعه چدنی هرمی شکل که به پائین ترین عضو یوک کابین وصل است جا زده می شوند دو فک روی هر ریل راهنما عمل می کنند. آنها بوسیله یک سیستمی از میله ها و اتصالات به سیم بکسل گاورنر وصل می شوند. اگر سیم بکسل گاورنر بوسیله عکس العمل گاورنر متوقف شود حرکت نسبی کابین به سیم بکسل سبب می شود تا میله های سیستم ایمنی در جهت بالا حرکت کنند و فکهای مرتبط با آن با ریلهای راهنما درگیر می شوند. به محض تماس فکها با ریل راهنما عمل گوه ای صورت گرفته و ادامه فعالیت سیستم ایمنی بستگی به مکانیزم عمل کننده ندارد.

2)   سیستم ایمنی نوع «بادامکی خارج از مرکز» معمولاً شامل دو بادامک فولادی آبدیده است که آجدار شده و شکل خارج ازمرکزی نسبت به هر دو ریل دارند. در این نوع دو شفت بادامکی با رابط استفاده می شوند که به هم دیگر ارتباط داشته و در جهت مخالف هم، وقتی که سیستم ایمنی عمل نماید،گردش می کنند.

3)      سیستم ایمنی نوع غلطکی(شکل 8-7)معمولاً در آسانسورهای باری با ظرفیت زیاد و سرعت کم به کار گرفته می شوند.

ضربه گیر (بافر): وسیله ای ارتجاعی است که برای جلوگیری از اصابت کنترل نشده کابین و یا وزنه تعادل به کف چاهک بکار می رود و طوری طراحی و انتخاب می شود که قسمتی از انرژی جنبشی کابین را مستهلک کند. ضربه گیر لاستیکی تا سرعت 1 متر بر ثانیه، ضربه گیر فنر حلقوی تا سرعت 6/1 متر بر ثانیه و ضربه گیر هیدرولیک برای هر ساعتی قابل استفاده است (شکل 15-2-1-3). باید توجه داشت که ضربه گیر برای متوقف کردن کابین  در سقوط آزاد طراحی نشده است.

یوک کابین: قاب نگهدارنده ای است که کف کابین، ترمزهای ایمنی، کفشکها و سیم بکسلها به آن متصل می شوند.